تنظیم هورمون در زنان فرآیند پیچیده ای است که شامل انواع هورمون ها با هم کار می کنند تا بسیاری از عملکردهای بدن را تنظیم کنند. این هورمون ها عبارتند از استروژن، پروژسترون، هورمون محرک فولیکول (FSH)، هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و غیره. آنها در جنبه های مختلف سلامتی، از جمله تنظیم چرخه قاعدگی، بارداری، یائسگی و سلامت کلی باروری نقش اساسی دارند. استروژن و پروژسترون عمدتاً در تخمدان ها تولید می شوند. سطح آنها در طول چرخه قاعدگی در نوسان است و بر تخمک گذاری، قاعدگی و بارداری تأثیر می گذارد. FSH و LH توسط غده هیپوفیز تولید می شوند و تخمدان ها را برای تولید تخمک و هورمون های استروژن و پروژسترون تحریک می کنند.
عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی شود، از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، اندومتریوز، بی نظمی های قاعدگی و علائم یائسگی. درمان عدم تعادل هورمونی می تواند شامل تغییر سبک زندگی، درمان جایگزینی هورمونی و دارو باشد. مهم است که توجه داشته باشید که تنظیم هورمون یک فرآیند ظریف است و می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله سن، استرس، رژیم غذایی، ورزش و سلامت کلی قرار گیرد. بنابراین، حفظ یک سبک زندگی سالم کلیدی برای حمایت از تنظیم بهینه هورمون است. اگر مشکوک به عدم تعادل هورمونی هستید، مهم است که برای تشخیص و درمان مناسب به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
عملكرد سوپرفود NBS بر روی تنظيم هورمونی بانوان
مواد مغذی موجود در سوپرفود میتوانند به کاهش التهاب آتروز کمک کندو سوپرفود میتواند به تقویت سیستم ایمنی و متابولیسم بدن کمک کند تا با عفونتهایی که ممکن است باعث آرتروز شوند، مبارزه کند.برخی از مواد مغذی موجود در سوپرفود میتوانند به کاهش درد آتروز کمک کنند.
نظرات کاربران بر عملکرد سوپرفود NBS
انواع هورمون و یا همان پیک های شیمایی در بدن انسان وجود دارند که از برخی از اعضای بدن ویا غدد درونریز ترشح شده و وظایف خاص خود را انجام میدهند. هورمونهای جنسی زنان وظیفه شکل گرفتن ویژگیهای زنانه مانند پستان، تنظیم چرخه قاعدگی، دستگاه تولید مثل و حتی تنظیم میزان ساخت استخوانها و عضلات را برعهده دارد و در طیدوران زندگی فرد با تغییرات هورمونی تغییراتی در این موارد ایجاد میشود. همچنین این هورمونها در رشد مو، توزیع چربی بدن و همچنین تنظیم سطح کلسترول خون نیز نقشهایی ایفا میکنند. با اینحال گاهی تغییراتی در سطح هورمونهای بدن اتفاق میافتد و ممکن است تنظیم هورمون زنانه نیز بهم بخورد. به همین دلیل در این مطلب با درمان اختلالات هورمونی در زنان و دلیل بالا رفتن هورمون مردانه در زنان آشنا شویم؛ پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
انواع هورمونهای جنسی زنانه چیست؟
هورمونها از غدد یا اعضای مختلفی ترشح میشوند، اما مهمترین تولید کنندههای هورمون جنسی، غدههای جنسی (تخمدان و بیضه) هستند. دو هورمون اصلی در تنظیم و تشکیل ویژگیهای زنانه استروژن و هورمون پروژسترون هستند. تستوسترون سومین هورمون جنسی است که به نوان هورمون مردانه شناخته میشود، اما در بدن خانمها نیز کمی تولید میشود.
دلیل بالا رفتن هورمون مردانه در زنان
معمولاً تستوسترون به مقدار کمی از تخمدانها و غدد فوق کلیوی در زنان تولید و در جریان خون آزاد میشود. تستوسترون در حفظ تراکم استخوان به زنان کمک میکند، همچنین در تولید سلولهای خونی نقش دارد و در کنار آنها میل جنسی و خلقوخوی خانمها را تنظیم میکند. چنانچه تستوسترون و استروژن با یکدیگر فعالیت کنند در رشد و ترمیم و نگهداری بافتهای تولید مثل خانمها کمک میکنند.
دلیل بالا رفتن هورمون مردانه در زنان ممکن است متفاوت باشد؛ بهعنوان نمونه یک دلیل بالا رفتن هورمون مردانه در زنان ناشی از بیماریهایی همچون سندرم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) یا هایپرپلازی مادرزادی فوق کلیه است. چنانچه میزان افزایش هورمون مردانه در زنان بسیار زیاد باشد، ممکن است نشانه مشکلات پزشکی جدی همچون وجود تومور در تخمدانها ویا در غدد فوق کلیه باشد. به همین دلیل باید درمان تنظیم هورمون مردانه در زنان به سرعت انجام شود. تستوسترون بالا در زنان علائمی را ایجاد میکند که شامل موارد زیر هستند:
- ایجاد آکنه
- افزایش موی صورت ویا بدن در نواحی سینه، پشت یا نواحی دیگر بدن
- ضخیم شدن مو
- بههم خوردن نظم قاعدگی
- تغییرات خلقی
- بزرگ شدن کلیتوریس
- بزرگ شدن عضلات
- کاهش سایز سینه
- کاهش میل جنسی
- بم شدن صدا
یکی از عوارض افزایش هورمون مردانه در خانمها، چاقی مفرط و نازایی است. همچنین درصورت عدم تنظیم هورمون مردانه در زنان، ریسک ابتلا به سرطان تخمدان افزایش مییابد.
افزایش هورمون زنانه
میزان موجود استروژن و هورمون پرژسترون در خون و نسبت این هورمونها بهم در رویدادهای مهمی مانند چرخه قاعدگی متفاوت و اثرگذار است. همچنین میزان تستسترون کلی موجود در بدن و نسبتش با این دو هورمون زنانه دیگر، میتواند علت برخی مشکلات و بیماریها در زمینه زنان باشد. افزایش هورمون زنانه استروژن در بدن سبب افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه و همچنین یائسگی زودرس، اضافه وزن و چاقی میشود.
افزایش هورمون زنانه استروژن در بدن میتواند بهصورت طبیعی و یا به دلایلی همچون مصرف برخی از داروها ویا عوامل دیگری مانند چاقی، تومورهای تخمدان و بیماریهای کبدی باشد. میزان هورمون استروژن در هر فرد، با توجه به سن و جنس متفاوت بوده ویا در زمانهای مختلفی از دوره قاعدگی کاهش ویا افزایش مییابد و میتواند متفاوت باشد که با آزمایش خون، این میزان قابل اندازهگیری است.
افزایش هورمون زنانه استروژن بیش از حد در خون، میتواند سلامتی را به خطر انداخته و باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای زیر شود:
- بیماری تیروئید
- لخته شدن خون
- سکته مغزی
- سرطان سینه
- سرطان تخمدان
درمان اختلالات هورمونی در زنان
راههای درمان اختلالات هورمونی در زنان به علت ایجاد آن، بستگی دارد و برای تنظیم هورمون زنانه استروژن میتوان راهکارهای متفاوتی پیش گرفت که در این بخش میخواهیم شما را با انواع قرص تنظیم کننده هورمون زنان آشنا کنیم که شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از قرص های استروژن
اگر مشکلاتی نظیر گرگرفتگی یا سایر علائم ناخوشایند یائسگی که ناشی از کاهش استروژن است، داشته باشید میتوانید از این قرص تنظیم کننده هورمون زنان استفاده کنید.
- استفاده از قرص های ضدبارداری
استفاده از قرصهای ضدبارداری به تنظیم هورمون زنانه و درنتیجه تنظیم چرخه قاعدگی، کمک میکند. این نوع درمانهای هورمونی را میتوان بهصورت قرص و آمپول استفاده نمود. در کنار تنظیم هورمون زنانه، این داروها میتواند آکنه ویا رشد موهای زاید را نیز درمان کند.
- استفاده از داروهای ضدآندروژن
آندروژنها مانند تستوسترون، هورمونهای جنسی مردانه هستند که در بدن زنان و مردان وجود دارد که افزایش آن موجب ریزش مو، رشد موهای صورت و آکنه میشود. با استفاده از داروهای ضدآندروژن، بهعنوان یک قرص تنظیم کننده هورمون زنان، میتوان به کاهش علائم بالارفتن هورمون مردانه در زنان کمک نمود.
- مصرف دارو های تیروئید
ابتلا به کمکاری تیروئید مبتلا نیز یک دلیل بهم خوردن تنظیم هورمون زنانه است که برای درمان آن از هورمون مصنوعی به نام تیروئید لووتیروکسین (لووکسیل، سینتروئید، یونیتروئید) استفاده میکنند که سطح هورمونهای این غده را به تعادل برساند. در نتیجهی آن، میتوان به هدف تنظیم هورمون زنانه دست پیدا کرد.
- استفاده از متفورمین
متفورمین را بهعنوان داروی دیابت نوع ۲ میشناسند؛ اما در برخی موارد توانسته است در درمان اختلال سندروم پلی کیستیک تخمدان موثر باشد. با اینحال سازمان غذا و دارو، متفورمین را در تنظیم هورمون زنانه تایید نمیکند.
گیاهان دارویی و استفاده از آنها برای مشکلات جسمی
بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون چیست؟ سوالی که بسیاری از افراد از خود پرسیدهاند و اگر این مقاله را میخوانید احتمالا به دنبال جوابش میگردید. گیاهان دارویی خواص بینظیری برای سلامت جسم دارند و استفادهی صحیح از آن ها میتواند بعضی از مشکلات مربوط به عملکردهای مختلف بدن را حل کند. در ادامه چند مورد از گیاهان دارویی را که میتوانند نقش مؤثری در تنظیم عملکرد هورمونهای بدن و تعادل هورمونی داشته باشند معرفی میکنیم.
از برگ، گل، ریشه و دانهی برخی از گیاهان دارویی برای حل مشکلات مختلف بدن استفاده میکنند. استفاده از این گیاهان دارویی قرنها سابقه دارد و در طب سنتی برای گیاهان مختلف، خواص متعددی مطرح میشود. از بعضی از آنها در تهیهی غذاها و انواع نوشیدنیها هم استفاده میکنند. از قرنها پیش مردم از گیاهان دارویی برای سلامت بدن، مراسم مذهبی و… استفاده میکردند. این روزها به لطف پیشرفتهای مدرن، امکان تحقیق کردن روی خواص آنها و پی بردن به مواد تشکیلدهندهی این گیاهان فراهم شده است.
از زمانهای دور از گیاهان دارویی برای مقاصد مختلف استفاده میشده است؛ خاصیت آرامشبخشی، خاصیت لاغری (که از خواص عرق زنیان است) تا تنظیم و متعادل کردن هورمونهای بدن. البته تحقیقات دقیق در این زمینه هنوز در سطح گسترده انجام نشده است اما برخی از تحقیقاتی که تا کنون صورت گرفته ثابت میکند که این گیاهان دارویی میتوانند روی سطح هورمونهای بدن تأثیر بگذارند در نتیجه میتوانند عملکردهای بدن را که مربوط به هورمونهای مختلف است، متعادل و تنظیم کنند. البته گاهی اوقات در مورد گیاهان دارویی، جدا کردن حقایق از باورهای عمومی سخت میشود. به همین دلیل در ادامه فقط گیاهانی را معرفی میکنیم که تأثیر آنها روی هورمونهای بدن ثابت شده است.
احتیاط
هنوز در مورد امنترین و تأثیرگذارترین روش استفاده از این گیاهان دارویی برای تنظیم هورمونهای بدن، اطمینان وجود ندارد. داروهای گیاهی هم درست مثل داروهای شیمیایی باید با دوز مناسب و بر اساس دستورالعمل خاصی مصرف شوند. در بعضی مواقع، اطلاعات نادرست پیرامون داروهای گیاهی و مواد مغذی، فهمیدن اینکه کدام ادعا درباره گیاهان معتبر است و شواهد آن را تأیید میکند، دشوار است. برخی از دستورات دارویی که با این گیاهان دارویی توصیه میشود ممکن است برای برخی از افراد، بیخطر و برای عدهای دیگر خطرآفرین باشد. افرادی که باردار هستند، در دوران شیردهی به سر میبرند، از درمانهای هورمونی استفاده میکنند، با اختلالات غدد درونریز یا مشکلات سلامت روان زندگی میکنند یا مبتلا به سرطان هستند، بیشتر از دیگران در معرض عوارض جانبی خطرناک استفاده از گیاهان دارویی قرار میگیرند.
بنابراین استفاده از گیاهان دارویی برای حل مشکلات هورمونی یا جایگزین کردن آنها با داروهای شیمیایی باید همیشه تحت نظر پزشک انجام شود. فراموش نکنید که داروهای گیاهی هم میتوانند به اندازهی داروهای شیمیایی عوارض داشته باشند. به همین دلیل نباید آنها را خودسرانه مصرف کنید.
هورمونها و سلامت بدن
هورمونها پیامرسانهای شیمیایی هستند که به سلولهای بدن کمک میکنند تا ارتباط برقرار کرده و عملکردهای مختلفی را در بدن تحریک کنند. هورمونها بستر سیستم غدد درون ریز بدن هستند که رشد، تولید مثل، متابولیسم، دما و حتی روحیه و حالوهوای بدن ما را تنظیم میکنند. هورمونهای بدن نقش مهمی در عملکردهای حیاتی بدن دارند. هر کدام از این عملکردها که با اختلال مواجه شود، میتواند علائم خفیف تا شدیدی را در بدن ایجاد کند که موجب بیماریها و آسیبهای مختلف میشود.
هورمونها و سیستم غدد درونریز، بدن را در حالت متعادل همایستایی یا هومئوستازی نگه میدارند. بنابراین، داشتن عدم تعادل هورمونی (یعنی وقتی هورمون خاصی بسیار کم یا زیاد باشد) میتواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد. استرس اکسیداتیو، ناباروری و اختلالات غدد درونریز مانند بیماری تیروئید چند نمونه از مواردی هستند که میتواند در نتیجهی عدم تعادل هورمونی حاصل شود. هر کدام از اختلالات، علائمی در بدن ایجاد میکنند که سلامت بدن و زندگی ما را تحت تأثیر قرار میدهد.
زنان در دورههای مشخصی از چرخهی زندگی خود، به ویژه در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی دچار تغییرات طبیعی در سطح هورمونهای خود میشوند. به همین ترتیب مردان ممکن است علائم عدم تعادل هورمونی را در دوران بلوغ یا با افزایش سن تجربه کنند اگرچه این تغییرات، اغلب با سرعت کندتر و کمتر از زنان است. در ادامه چند گیاه دارویی را معرفی میکنیم که در طب سنتی برای برقراری تعادل هورمونی و برای درمان برخی مشکلات ناشی از عدم تعادل هورمونی توصیه میشوند. تا به حال در مورد تأثیرات این گیاهان دارویی تحقیقات متعددی انجام شده است اما هنوز برای تعیین نحوهی تأثیر و میزان مصرف آنها، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
گیاهان دارویی تأثیرگذار در تعادل هورمونی بدن
در دورههایی از زندگی خصوصاً در دوران بلوغ، در دوران بارداری، هم زمان با افزایش سن و… بدن تغییرات هورمونی را تجربه میکند. مشکلات ناشی از تغییرات هورمونی را میتوانید با مصرف داروهای گیاهی کمتر کنید. در ادامه چند داروی گیاهی را معرفی میکنیم که برای استفاده از آنها حتما باید به متخصص مراجعه کنید و خودسرانه آن را مصرف نکنید. به خصوص اگر در حال حاضر تحت درمانهای هورمونی قرار دارید؛ مثلاً داروی کمکاری تیروئید میخورید.
- سیاهدانه؛ بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه
سیاهدانه با نام علمی Nigella sativa گلهایی دارد که دانههای ریز و سرشار از آنتیاکسیدان تولید میکنند. این دانهها خواص پزشکی متعددی دارند چرا که حاوی مادهای شیمیایی به نام تیموکینون هستند. محققان در حال بررسی اثرات محافظتی و درمانی سیاهدانه در کسانی هستند که با سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دستوپنجه نرم می کنند. سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی اختلال است که با سطح غیرطبیعی هورمون همراه است و علائم متعددی را در زنان در سن باروری ایجاد میکند.
در مطالعات حیوانی، عصارههای سیاهدانه به تنظیم انسولین، تستوسترون، هورمون لوتئین ساز و هورمون تیروئید و سایر موارد کمک کرده است. علاوه بر این، عصاره سیاهدانه فعالیت استروژنی در بدن را تحریک میکند به این معنی که مانند هورمون استروژن در بدن شما عمل میکند. در نتیجه این دانه را میتوان در فهرست بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه قرار داد. برخی از مطالعات انجام شده روی موشها در حال بررسی این موضوع است که آیا عصاره سیاهدانه میتواند جایگزینی برای هورموندرمانی در دوران یائسگی باشد یا نه. یائسگی زمانی است که بدن به طور معمول استروژن کمتری نسبت به گذشته تولید میکند.
مکملهای غلیظ Nigella sativa اخیراً محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. دانههای کامل سیاهدانه عطر و بوی خاصی دارند و به راحتی میتوان آنها را به نان، سالاد و غذاهای دیگر اضافه کرد. به خاطر داشته باشید که بیشتر مطالعات روی سیاهدانه و تأثیر آن روی هورمونها در حیوانات انجام شده و از عصارهی غلیظ یا تیموکینون جدا شده استفاده شده است. بنابراین اگرچه استفاده از دانههای کامل در پخت و پز میتواند سالم باشد و عطر و طعم خوبی به غذا بدهد اما ممکن است فوایدی که ذکر شد برای ایجاد تعادل هورمونی نداشته باشد. در واقع برای حل مشکلات هورمونی مقدار مشخصی از این گیاه و نحوهی مصرف خاصی از آن باید مورد توجه قرار بگیرد.
۵ گیاه دارویی شگفتانگیز که هورمونهای بدن شما را متعادل میکنند.
بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون چیست؟ سوالی که بسیاری از افراد از خود پرسیدهاند و اگر این مقاله را میخوانید احتمالا به دنبال جوابش میگردید. گیاهان دارویی خواص بینظیری برای سلامت جسم دارند و استفادهی صحیح از آن ها میتواند بعضی از مشکلات مربوط به عملکردهای مختلف بدن را حل کند. در ادامه چند مورد از گیاهان دارویی را که میتوانند نقش مؤثری در تنظیم عملکرد هورمونهای بدن و تعادل هورمونی داشته باشند معرفی میکنیم.
گیاهان دارویی و استفاده از آنها برای مشکلات جسمی
از برگ، گل، ریشه و دانهی برخی از گیاهان دارویی برای حل مشکلات مختلف بدن استفاده میکنند. استفاده از این گیاهان دارویی قرنها سابقه دارد و در طب سنتی برای گیاهان مختلف، خواص متعددی مطرح میشود. از بعضی از آنها در تهیهی غذاها و انواع نوشیدنیها هم استفاده میکنند. از قرنها پیش مردم از گیاهان دارویی برای سلامت بدن، مراسم مذهبی و… استفاده میکردند. این روزها به لطف پیشرفتهای مدرن، امکان تحقیق کردن روی خواص آنها و پی بردن به مواد تشکیلدهندهی این گیاهان فراهم شده است.
از زمانهای دور از گیاهان دارویی برای مقاصد مختلف استفاده میشده است؛ خاصیت آرامشبخشی، خاصیت لاغری (که از خواص عرق زنیان است) تا تنظیم و متعادل کردن هورمونهای بدن. البته تحقیقات دقیق در این زمینه هنوز در سطح گسترده انجام نشده است اما برخی از تحقیقاتی که تا کنون صورت گرفته ثابت میکند که این گیاهان دارویی میتوانند روی سطح هورمونهای بدن تأثیر بگذارند در نتیجه میتوانند عملکردهای بدن را که مربوط به هورمونهای مختلف است، متعادل و تنظیم کنند.
البته گاهی اوقات در مورد گیاهان دارویی، جدا کردن حقایق از باورهای عمومی سخت میشود. به همین دلیل در ادامه فقط گیاهانی را معرفی میکنیم که تأثیر آنها روی هورمونهای بدن ثابت شده است.
- احتیاط
هنوز در مورد امنترین و تأثیرگذارترین روش استفاده از این گیاهان دارویی برای تنظیم هورمونهای بدن، اطمینان وجود ندارد. داروهای گیاهی هم درست مثل داروهای شیمیایی باید با دوز مناسب و بر اساس دستورالعمل خاصی مصرف شوند. در بعضی مواقع، اطلاعات نادرست پیرامون داروهای گیاهی و مواد مغذی، فهمیدن اینکه کدام ادعا درباره گیاهان معتبر است و شواهد آن را تأیید میکند، دشوار است. برخی از دستورات دارویی که با این گیاهان دارویی توصیه میشود ممکن است برای برخی از افراد، بیخطر و برای عدهای دیگر خطرآفرین باشد. افرادی که باردار هستند، در دوران شیردهی به سر میبرند، از درمانهای هورمونی استفاده میکنند، با اختلالات غدد درونریز یا مشکلات سلامت روان زندگی میکنند یا مبتلا به سرطان هستند، بیشتر از دیگران در معرض عوارض جانبی خطرناک استفاده از گیاهان دارویی قرار میگیرند.
بنابراین استفاده از گیاهان دارویی برای حل مشکلات هورمونی یا جایگزین کردن آنها با داروهای شیمیایی باید همیشه تحت نظر پزشک انجام شود. فراموش نکنید که داروهای گیاهی هم میتوانند به اندازهی داروهای شیمیایی عوارض داشته باشند. به همین دلیل نباید آنها را خودسرانه مصرف کنید. هورمونها پیامرسانهای شیمیایی هستند که به سلولهای بدن کمک میکنند تا ارتباط برقرار کرده و عملکردهای مختلفی را در بدن تحریک کنند. هورمونها بستر سیستم غدد درون ریز بدن هستند که رشد، تولید مثل، متابولیسم، دما و حتی روحیه و حالوهوای بدن ما را تنظیم میکنند. هورمونهای بدن نقش مهمی در عملکردهای حیاتی بدن دارند. هر کدام از این عملکردها که با اختلال مواجه شود، میتواند علائم خفیف تا شدیدی را در بدن ایجاد کند که موجب بیماریها و آسیبهای مختلف میشود.
هورمونها و سیستم غدد درونریز، بدن را در حالت متعادل همایستایی یا هومئوستازی نگه میدارند. بنابراین، داشتن عدم تعادل هورمونی (یعنی وقتی هورمون خاصی بسیار کم یا زیاد باشد) میتواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد. استرس اکسیداتیو، ناباروری و اختلالات غدد درونریز مانند بیماری تیروئید چند نمونه از مواردی هستند که میتواند در نتیجهی عدم تعادل هورمونی حاصل شود. هر کدام از اختلالات، علائمی در بدن ایجاد میکنند که سلامت بدن و زندگی ما را تحت تأثیر قرار میدهد.
زنان در دورههای مشخصی از چرخهی زندگی خود، به ویژه در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی دچار تغییرات طبیعی در سطح هورمونهای خود میشوند. به همین ترتیب مردان ممکن است علائم عدم تعادل هورمونی را در دوران بلوغ یا با افزایش سن تجربه کنند اگرچه این تغییرات، اغلب با سرعت کندتر و کمتر از زنان است. در ادامه چند گیاه دارویی را معرفی میکنیم که در طب سنتی برای برقراری تعادل هورمونی و برای درمان برخی مشکلات ناشی از عدم تعادل هورمونی توصیه میشوند. تا به حال در مورد تأثیرات این گیاهان دارویی تحقیقات متعددی انجام شده است اما هنوز برای تعیین نحوهی تأثیر و میزان مصرف آنها، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
گیاهان دارویی تأثیرگذار در تعادل هورمونی بدن
در دورههایی از زندگی خصوصاً در دوران بلوغ، در دوران بارداری، هم زمان با افزایش سن و… بدن تغییرات هورمونی را تجربه میکند. مشکلات ناشی از تغییرات هورمونی را میتوانید با مصرف داروهای گیاهی کمتر کنید. در ادامه چند داروی گیاهی را معرفی میکنیم که برای استفاده از آنها حتما باید به متخصص مراجعه کنید و خودسرانه آن را مصرف نکنید. به خصوص اگر در حال حاضر تحت درمانهای هورمونی قرار دارید؛ مثلاً داروی کمکاری تیروئید میخورید.
۱. سیاهدانه؛ بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه
سیاهدانه با نام علمی Nigella sativa گلهایی دارد که دانههای ریز و سرشار از آنتیاکسیدان تولید میکنند. این دانهها خواص پزشکی متعددی دارند چرا که حاوی مادهای شیمیایی به نام تیموکینون هستند.
محققان در حال بررسی اثرات محافظتی و درمانی سیاهدانه در کسانی هستند که با سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دستوپنجه نرم می کنند. سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی اختلال است که با سطح غیرطبیعی هورمون همراه است و علائم متعددی را در زنان در سن باروری ایجاد میکند. در مطالعات حیوانی، عصارههای سیاهدانه به تنظیم انسولین، تستوسترون، هورمون لوتئین ساز و هورمون تیروئید و سایر موارد کمک کرده است. علاوه بر این، عصاره سیاهدانه فعالیت استروژنی در بدن را تحریک میکند به این معنی که مانند هورمون استروژن در بدن شما عمل میکند. در نتیجه این دانه را میتوان در فهرست بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه قرار داد.
برخی از مطالعات انجام شده روی موشها در حال بررسی این موضوع است که آیا عصاره سیاهدانه میتواند جایگزینی برای هورموندرمانی در دوران یائسگی باشد یا نه. یائسگی زمانی است که بدن به طور معمول استروژن کمتری نسبت به گذشته تولید میکند. مکملهای غلیظ Nigella sativa اخیراً محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. دانههای کامل سیاهدانه عطر و بوی خاصی دارند و به راحتی میتوان آنها را به نان، سالاد و غذاهای دیگر اضافه کرد.
به خاطر داشته باشید که بیشتر مطالعات روی سیاهدانه و تأثیر آن روی هورمونها در حیوانات انجام شده و از عصارهی غلیظ یا تیموکینون جدا شده استفاده شده است. بنابراین اگرچه استفاده از دانههای کامل در پخت و پز میتواند سالم باشد و عطر و طعم خوبی به غذا بدهد اما ممکن است فوایدی که ذکر شد برای ایجاد تعادل هورمونی نداشته باشد. در واقع برای حل مشکلات هورمونی مقدار مشخصی از این گیاه و نحوهی مصرف خاصی از آن باید مورد توجه قرار بگیرد.
روغن سیاه دانه؛ اکسیری شگفت انگیز برای مو، پوست و سلامتی
۲. آشواگاندا یا جینسنگ هندی
آشواگاندا که با نام جینسنگ هندی یا گیلاس زمستانی هم مشهور است، یک بوتهی همیشهسبز از تیرهی بادنجانیاین است. در طب سنتی و گیاهی این گیاه اهمیت زیادی دارد و انواع محصولات تهیه شده از آن مثل چای، پودر ریشه و مکمل، در سراسر دنیا به شکلهای مختلف عرضه میشود. تصور میشود که این آداپتوژن با تعدیل محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال مغز (HPA) به بدن کمک میکند تا بر استرس غلبه کند. محور HPA چندین هورمون (از جمله کورتیزول) را تولید و آزاد میکند که واکنش بدن به استرس را آغاز میکند.
کورتیزول کمک میکند روزهای پرتنش و پر از اتفاقات استرسزا را پشت سر بگذارید. با این حال، طبق مطالعات انسانی و تحقیقات انجام شده روی موشهای صحرایی، عدم تعادل مزمن هورمونها ممکن است باعث اختلالات غدد درونریز مانند بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ شود. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ در ۶۰ بزرگسال که ۱۲۵ تا ۳۰۰ میلیگرم عصارهی ریشه آشواگاندا دو بار در روز و به مدت ۸ هفته مصرف کردند نشان داد که مصرف این عصاره منجر به استرس کمتر، خواب بهتر و کاهش سطح کورتیزول خون در مقایسه با گروهی شد که دارونما مصرف کرده بودند. یک مطالعه با طراحی مشابه در سال ۲۰۱۲ نیز نتایج مشابهی را نشان داد.
آشواگاندا همچنین ممکن است سایر هورمونها را هم تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، محققان در حال بررسی چگونگی تغییر سطح انسولین، هورمونهای تولید مثل و موارد دیگر در اثر مصرف این داروی گیاهی هستند. یک مطالعهی ۸ هفتهای در سال ۲۰۱۸ در بزرگسالان مبتلا به افزایش سطح هورمون تحریککنندهی تیروئید (TSH)، که توسط غدهی هیپوفیز تولید میشود و برای ارزیابی شرایط تیروئید استفاده میشود، نشان داد که مصرف روزانه ۶۰۰ میلیگرم عصارهی غلیظ آشواگاندا باعث بهبود سطح TSH میشود.
افراد همچنین عوارض جانبی مکملهای آشواگاندا را در طی آزمایشات بالینی مختلف گزارش کردهاند. در نتیجه آشواگاندا ممکن است برای کسانی که باردار و در دوران شیردهی هستند و همچنین افرادی که بیماریهای خودایمنی یا اختلالات تیروئیدی دارند، ناسالم باشد. در نهایت، برای اثبات این نتایج مطالعات بیشتری در مورد نمونههای انسانی مورد نیاز است.
۳. کوهوش سیاه؛ نمونهای دیگر از بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه
کوهوش سیاه از خانوادهی سیاهدانه است. این روزها مکملها و محصولات زیادی تهیه شده از این گیاه در بازار عرضه شده است. مکملها را معمولاً از ریشههای این گیاه تهیه میکنند و به شکل عصاره، کپسول و چای در دسترس است. اعتقاد بر این است که این گیاه ارزش دارویی خود را از ترکیباتی به نام گلیکوزیدهای تریترپن دریافت میکند؛ اگرچه مشخص نیست که چه تعداد از این ترکیبات در مکمل های کوهوش سیاه وجود دارد. از قدمالایام و در حال حاضر از این گیاه دارویی برای حل مشکلات سلامتی بانوان مثلاً سندروم پیش از قاعدگی یا بینظمیهای پریود استفاده میکنند. همچنین برای التیام نشانهها و علائم یائسگی هم کاربرد دارد.
مانند سیاهدانه، کوهوش سیاه ممکن است به عنوان یک فیتواستروژن عمل کند؛ یک مادهی گیاهی که هنگام مصرف در دوزهای زیاد، مانند هورمون استروژن عمل میکند و میتواند در فهرست بهترین داروی گیاهی برای تنظیم هورمون زنانه قرار بگیرد. هنوز هم اینکه آیا کوهوش سیاه یک فیتواستروژن واقعی است یا با مکانیسمهای دیگر کار میکند ناشناخته مانده است.
چند مطالعه نشان داده است که کوهوش سیاه برای تسکین علائم یائسگی به طور مؤثرتری نسبت به دارونما عمل میکند. با این وجود مطالعات دقیقتری در مورد انسان نیاز است به خصوص از آنجا که گزارشهایی از عوارض جانبی و حتی شدید مصرف کوهوش سیاه ارائه شده است. بنابراین، بهتر است قبل از استفاده از این گیاه با پزشک مشورت کنید
۴. پنجانگشت
یکی دیگر از مکملهای گیاهی رایج که معمولاً به شکل کپسول در دسترس است، گیاه پنجانگشت است. این گیاه را معمولاً با گیاهان دارویی دیگر مثلاً کوهوش سیاه ترکیب میکنند و در توضیحات آن، تسکین علائمی مثل علائم یائسگی و سلامت دستگاه تناسلی زنان را عنوان میکنند. پنجانگشت در واقع میوهی درخت Vitex agnus است. این میوه حاوی ترکیبات دیترپنوئید است که ممکن است مسئول اثرات بالقوهی این مکمل روی هورمونهایی مانند پرولاکتین و انتقالدهنده عصبی دوپامین باشد.
بررسیهای متعدد نشان داده است که این گیاه میتواند سطح پرولاکتین را در خون کاهش دهد. افزایش سطح این هورمون اغلب با PMS یا سندرم پیش از قاعدگی در ارتباط است. این مکمل همچنین ممکن است علائم خاصی از PMS مانند درد پستان را درمان کند. مطالعات دیگر توانایی این گیاه را در تسکین علائم یائسگی و کمک به درمان مشکلات ناباروری و PCOS بررسی کردهاند. اگرچه به نظر میرسد که این گیاه میتواند به تعادل برخی هورمونها مانند پرولاکتین کمک کند اما بسیاری از دانشمندان توافق دارند که برای نتیجهگیری در مورد اثربخشی آن، تحقیقات بیشتر در انسان مورد نیاز است.
۵. مرزنجوش
از مرزنگوش یا مرزنجوش و سایر گیاهان دارویی مشابه آن مثلاً پونهی کوهی از قدیمالایم برای درمان بسیاری از بیماریها در طب سنتی استفاده میشود. این گیاه حاوی ترکیبات گیاهی فعال مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است که احتمالاً هردوی آنها مسئول اصلی خواص دارویی آن هستند. تحقیقات اولیه در مورد مرزنجوش در انسان و حیوانات، ارزیابی کرده است که مصرف این گیاه میتواند استرس را کاهش دهد و به افراد مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی، کمک کند.
به عنوان مثال، یک مطالعه که اخیراً انجام شده نشان داده است که سطح استرادیول (هورمون تولید شده توسط تخمدانها) در موشهایی که این عصاره را مصرف کردهاند افزایش یافته است. همچنین در یک مطالعهی کوچک انسانی، افراد مبتلا به PCOS روزانه دو بار به مدت یک ماه چای مرزنجوش نوشیدند. در مقایسه با گروهی که درمان با دارونما داشتند، چای مرزنجوش با کاهش قابل توجهی در سطح هورمون انسولین ناشتا مرتبط بود که میتواند نشاندهندهی بهبود مدیریت قند خون در بدن باشد.
با این حال خیلی زود است که بگوییم چگونه مرزنجوش به عنوان مکمل گیاهی برای بهبود عدم تعادل هورمونی مورد استفاده قرار میگیرد. به علاوه، برخی از دانشمندان هشدار میدهند که در مورد ایمنی استفادهی طولانی مدت یا فشرده از گیاهان تغییردهندهی هورمون، به اندازهی کافی تحقیق انجام نشده است.
روشهای دیگر برای متعادل کردن سطح هورمونهای بدن
استفاده از داروهای گیاهی یکی از چندین روش طبیعی برای درمان عدم تعادل هورمونی است. داروهای گیاهی میتوانند در کنار روشهای دیگر، نقش مؤثری در ایجاد تعادل هورمونی داشته باشند. بهترین درمان برای حل این مشکلات، به دلایل ایجاد آنها، سبک زندگی و سایر فاکتورها بستگی دارد. به همین دلیل قبل از اینکه درمان با داروهای گیاهی را شروع کنید یا هورموندرمانی انجام دهید، باید با مراجعه به پزشک، علت عدم تعادل هورمونی را کشف کنید.
با روشهایی که در ادامه عنوان میکنیم و همگی بخشی از سبک زندگی ما هستند، میتوانید تعادل هورمونی را به بدنتان برگردانید:
- رژیم غذایی سالم داشته باشید
یک رژیم غذایی سالم و متعادل که غنی از پروتئین، چربیهای سالم و فیبر باشد و مقدار محدودی شکر فرآوری شده داشته باشد، کمک میکند که هورمونهای بدن در وضعیت متعادل قرار بگیرند و همیشه اشتهای منظم، متابولیسم کافی و خلقوخوی خوبی داشته باشید.
- چای سبز بنوشید
چای سبز ممکن است با بهبود پاسخ بدن به هورمون، به تعادل انسولین در برخی از افراد کمک کند. اگرچه اثبات اثرات احتمالی چای سبز بر مقاومت به انسولین، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
- منظم ورزش کنید
- داشتن فعالیت ورزشی منظم
داشتن فعالیت ورزشی منظم روی هورمونهای مرتبط با اشتها تأثیر میگذارد و استفادهی بدن از هورمون انسولین را بهبود میبخشد.
- استرس خود را مدیریت کنید
استرس زیاد میتواند سطح هورمونهایی مثل کورتیزول و آدرنالین را تغییر دهد. فعالیتهای آرامشبخش مثل یوگا، گوش دادن به موسیقی، قدم زدن در طبیعت میتواند استرس را کم کند و هورمونها را در سطح متعادل نگه دارد.
- به اندازهی کافی بخوابید
خواب ناکافی یا قرار گرفتن در معرض نورهای مصنوعی در طول شب و برای مدت طولانی باعث اختلال در سطح ملاتونین و کورتیزول میشود. علاوه بر این روی مقاومت انسولین هم تأثیر میگذارد. خواب کافی بیشتر از آنچه که فکر میکنید روی تعادل هورمونی بدن تأثیرگذار است.
- از مختل کنندههای غدد درونریز اجتناب کنید
مختلکنندههای غدد درون ریز ترکیباتی در محیط هستند؛ مانند دود تنباکو، سموم دفع آفات، علفکشها، پلاستیکها و مواد معطر در لوسیونها و مواد تمیزکننده که ممکن است باعث عدم تعادل هورمونی شوند.
غذاهای مفید برای تعادل هورمونها
غذاهای مفید برای تعادل هورمونهای زنانه نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و تعادل هورمونی ایفا میکنند. این غذاها معمولاً شامل مواد غذایی با ویژگیهای خاصی هستند که به تنظیم هورمونها کمک میکنند. در ادامه، به توضیح برخی از این غذاها پرداخته میشود:
- میوهها و سبزیجات با فیبر بالا:
میوهها و سبزیجات غنی از فیبر میتوانند به تعادل هورمونی کمک کنند. فیبر به کاهش سطح گلوکز خون و کنترل افزایش و کاهش سریع قند خون کمک میکند.
- ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-3:
ماهیها مثل ماهی قزلآلا حاوی اسیدهای چرب امگا-3 هستند که به تنظیم هورمونهای زنانه کمک میکنند. این اسیدها میتوانند التهابات را کاهش دهند.
- محصولات لبنی کم چرب:
محصولات لبنی با کمترین مقدار چربی، مثل ماست، ممکن است به تعادل هورمونهای زنانه کمک کنند. آنها به تقویت سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) کمک میکنند.
- غلات کامل:
مصرف غلات کامل مثل گندم کامل و برنج قهوهای میتواند به کنترل سطح گلوکز خون و تعادل هورمونی کمک کند.
- مواد غذایی حاوی فیتواستروژن:
مواد غذایی حاوی فیتواستروژن مانند لوبیا سبز و نخود فرنگی میتوانند به تنظیم استروژن طبیعی کمک کنند. این مواد میتوانند به تعادل هورمون زنانه کمک کنند.
- مغذیهای مهم:
ویتامینها و مواد معدنی مهمی مانند ویتامین D و کلسیم برای استخوانها و ویتامینهای گروه B برای تعادل هورمونی بسیار حائز اهمیت هستند.
- مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدانها:
مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدانها مثل میوهها و سبزیجات، به مقابله با استرس اکسیداتیو و حفظ سلامت هورمونها کمک میکنند.
- پروتئینهای با کیفیت:
مصرف پروتئینهای با کیفیت مانند مرغ و ماهی میتواند به تعادل هورمونی کمک کند و سلامت عضلات را تقویت کند.
تغذیه بهینه به همراه مصرف این مواد غذایی مفید میتواند به تنظیم هورمونهای زنانه کمک کند و از اختلالات هورمونی جلوگیری نماید. انتخاب مواد غذایی مناسب و رعایت یک رژیم غذایی سالم و متنوع از اهمیت ویژهای برخوردار است.
غذاهایی که میتوانند هورمونها را تضعیف کنند.
غذاهایی که میتوانند هورمونها را تضعیف کنند، معمولاً مواد غذایی پرچرب، پرشکر و پرپروتئین می باشند که با مقدار زیادی مصرف میشوند. این مواد غذایی ممکن است تأثیر منفی بر تعادل هورمونی داشته باشند و به اختلالات هورمونی منجر شوند. در ادامه به توضیح برخی از این غذاها میپردازیم:
- مواد غذایی پرچرب اشباع شده:
مصرف بالای مواد غذایی پرچرب اشباع شده مثل گوشت قرمز، پنیر پر چرب و مواد غذایی پخته در روغنهای اشباع شده میتواند به افزایش سطح کلسترول و تریگلیسریدها در خون و به عبارت دیگر به افزایش سطح چربیها در خون منجر شود.
- مصرف شکرهای اضافه شده:
مصرف بیش از حد شکرهای اضافه شده مانند قند، شیرینی، نوشابه و تنقلات شیرین میتواند به افزایش سطح گلوکز خون و مقاومت به انسولین منجر شود. این امر میتواند به اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) منجر شود.
- پروتئینهای با کیفیت پایین:
مصرف غذاهای پروتئینی با کیفیت پایین و پرپروتئین مانند گوشت فرآوری شده و محصولات گوشتی پرچرب میتواند به افزایش التهابات و تحریک تولید هورمونهای استروؘنی در بدن منجر شود.
- مواد غذایی پرپروتئین:
مصرف غذاهای پرپروتئین مثل مرغ میتواند به تولید هورمونهای استروژن بیش از حد و تخریب تعادل هورمونی منجر شود.
- مواد غذایی با مواد شیمیایی مضر:
مصرف مواد غذایی حاوی مواد شیمیایی مضر مانند ترکیبات مصنوعی، رنگها و نگهدارندهها میتواند به تخریب تعادل هورمونی کمک کند.
- مواد غذایی با مشروبات الکلی:
مصرف زیاد الکل میتواند به تخریب کبد و تأثیر منفی بر هورمونها منجر شود. به طور کلی، تغذیه متعادل و بهینه برای تنظیم هورمونهای زنانه بسیار حیاتی است. انتخاب مواد غذایی مناسب و کنترل مصرف مواد غذایی ناسالم میتواند به حفظ تعادل هورمونی و جلوگیری از اختلالات هورمونی کمک کند.